Wg współczesnej wiedzy istnieją dwa rodzaje myślenia:
- tradycyjne
- nowe myślenie (w/g Edwarda de Bono) projektujące, czyli łączące elementy myślenia twórczego oraz konstruktywnego, a wspierane przez tradycyjne myślenie oceniająco-analityczne.
Myślenie tradycyjne – cechy:
- analityczne, krytyczne i dyskursywne
- rozpoznawanie standardowych sytuacji i wynikające z nich standardowe reakcje ( na podstawie analizy, oceny i wnioskowania)
- logika i precyzja myśli, fakty
- statek, który dzięki doskonałym urządzeniom nawigacyjnym może powiedzieć: „ Wiem, gdzie jestem”.
- odpowiada na pytanie: „co jest”, aby dojść do prawdy
- prowadzi do samozadowolenia ( bo wszystko wydaje się uporządkowane i sklasyfikowane)
- refleksje nad przeszłością
- porównywanie i identyfikacja
- ocena
- „ logika skały’: niezmienna tożsamość,
- prawda jest/ nie jest, pasuje/nie pasuje
- utrzymujesz się na powierzchni wody, usuwasz braki lub usterki.
Myślenie projektujące – cechy:
- syntetyczne, twórcze, konstruktywne
- otwartość na zmiany i różną percepcję, dokonywanie zmian
- ostrość postrzegania, właściwa percepcja
- statek, który wie dokąd płynąć, do jakich nowych portów i z jakim nowym ładunkiem.
- zadaje pytanie, co może być, aby stworzyć możliwości i wartości
- dąży do zmian
- nastawienie na przyszłość
- innowacje i ulepszenia
- projektowani, uwzględnianie potencjalnych możliwości i alternatyw
- logika wody: przepływ – do czego to prowadzi, do czego zmierza?
- płyniesz do brzegu
- ulepszasz doskonałe
W myśleniu projektującym niczego nie oceniamy. Nie oceniamy pomysłów, nie szukamy prawdy, sprawdzamy natomiast, gdzie leżą możliwości „ wyjścia do przodu”. Ściślej w jaki sposób przejść od jednego pomysłu do drugiego, a także od pomysłu do pojęcia lub od pojęcia do pomysłu oraz jak określić, gdzie i na jakich poziomach znajdzie się pojęcia alternatywne. W myśleniu projektującym można też przechodzić od pojęcia węższego do szerszego lub odwrotnie, albo też od pomysłu do wartości lub od wartości do sposobu jej urzeczywistnienia. Jest więc pełna gama możliwości.
Źródło:
- Marek Szurawski „ Pamięć i intelekt. Trening mistrzowski”.