Telewizja wkroczyła w życie współczesnego człowieka, jest źródłem informacji i rozrywki. Dzieci spędzają przed odbiornikami dużo czasu, w wielu przypadkach bez jakiejkolwiek kontroli ze strony rodziców. Rola telewizji w naszym życiu wzrasta. Niezależnie od wielu krytycznych, często słusznych opinii, dotyczących doboru treści, spełnia ona ogromną rolę edukacyjną, np. zaspokaja ciekawość poznawczą dzieci, umożliwia im oglądanie tego, czego nie widzą w najbliższym otoczeniu, rozwija słownictwo, dostarcza pomysłów do twórczości słownej, konstrukcyjnej, plastycznej, muzycznej, ruchowej, itp. Wpływa również na rozwój społeczny i moralny.
Telewizja fascynuje dzieci, gdyż przynosi przy małym wysiłku dużo różnorodnej rozrywki: płyną nieprzerwane obrazy, pojawiają się nowe twarze, ciągle coś się zmienia i dzieje. Jednak niebezpieczeństwo nadmiernego oglądania jest ogromne. Najczęściej ma to miejsce, gdy rodzice nie interesują się co oglądają ich dzieci.
Ważne są tu pytania, co robić, aby telewizja stała się pomocnikiem w procesie wychowawczym, jak w miarę możliwości przeciwdziałać jej negatywnym skutkom?
Dziecko rozpoczynające naukę w szkole, powinno osiągnąć dojrzałość szkolną, tzn.; posługiwać się poprawnym językiem pod względem gramatycznym i fonetycznym, posiadać umiejętność wypowiadania własnych sądów, opinii, wniosków w sposób jasny i zrozumiały dla otoczenia. Rozwój mowy dziecka wiąże się z rozwojem jego życia psychicznego, sfery emocjonalnej i społecznej. Mowa pomaga w kształtowaniu się takich czynności jak: wnioskowanie, analiza, synteza, porównywanie, uwaga i wyobrażenie. Pozwala na zwerbalizowanie stanów, relacji między rzeczami, osobami, zjawiskami, które aktualnie nie są spostrzegane.
Dziecko uczy się sztuki mówienia już od 1-go tygodnia swego życia-wydaje swoiste nieartykułowane dźwięki. Stopniowo opanowuje system języka polskiego. Jego podstawy powstają w okresie poniemowlęcym, czyli w okresie wyrazu (2 rok życia) i okresie zdania (3 rok życia).
Dziecko trzyletnie używa 1000-1500 słów. Słownictwo bierne jest znacznie bogatsze. Dziecko buduje proste zdania pojedyncze, są one niegramatyczne i niepoprawne pod względem artykulacji. W swoich wypowiedziach dziecko potrafi wyrażać różne reakcje, np.; czasowe, przestrzenne, przyczynowo-skutkowe.
Prawidłowe kierowanie rozwojem mowy dziecka ma ogromne znaczenie zarówno dla dojrzałości szkolnej jak i późniejszych jego osiągnięć.
Przekazywanie innym własnych myśli, pomysłów rozwiązania jakiegoś problemu uzależnione jest od sprawności językowej, którą dziecko nabywa przez naśladownictwo w kontaktach z dorosłymi. Twórczy charakter wypowiedzi przejawia się w nowych opowiadaniach, dokonywaniu transformacji w znanych historiach i baśniach.
Współczesne dziecko pasjonuje się takimi zabawami jak: oglądanie książek, obrazków, słuchanie bajek, czytanie, oglądanie filmów. Ta ostatnia zabawa pojawia się najczęściej w życiu współczesnego dziecka, w czym decydująca rola telewizji. Dzieci mogą i powinny oglądać niektóre programy telewizyjne, ale pod kilkoma warunkami.:
- dobór programów powinien być kontrolowany;
- obejrzane programu powinny być wykorzystywane w pracy wychowawczej i dydaktycznej z dziećmi;
- oglądanie telewizji przez dzieci musi odbywać się przy zachowaniu zasad higieny i uwzględnieniu właściwości psychiki.
Właściwe korzystanie z programów telewizyjnych przez dziecko wpływa na rozwój wszystkich sfer jego osobowości, między innymi rozwija czynny i bierny słownik oraz pomaga w wiązaniu zdarzeń i faktów w logiczne całości. Z dzieckiem należy rozmawiać na temat oglądanych filmów. W czasie rozmowy przedłuża się kontakt z odbieranym programem. W ten sposób dziecko nabywa umiejętność dyskutowania, poprawnego i jasnego wypowiadania się, zabierania głosu, uzasadniania swoich sądów. Należy zachęcać dziecko do swobodnego mówienia na temat obejrzanego programu, aby kształcić żywy stosunek do otoczenia, do przyrody, uwrażliwiać na rzeczy piękne i dobre.
Moim zdaniem telewizja ma pozytywny i negatywny wpływ na rozwój mowy dziecka, zaś rodzina ma decydujący wpływ na zakres doświadczeń dziecka związanych z oglądaniem programów.
Rodzice, zacznijcie świadomie decydować ile czasu Wasze dziecko może spędzić przed telewizorem, co może samodzielnie oglądać, a co w Waszym towarzystwie. Nie będzie to łatwe, ale z pewnością przyniesie korzyści nie tylko dzieciom, ale i Wam.