Diagnoza logopedyczna – zbiór określonych zasad i metod postępowania mających na celu ocenę rozwoju mowy oraz określenie nieprawidłowości w procesie komunikacyjnym.
Pojęcie diagnozy można rozpatrywać w dwóch zakresach:
- szerokim (diagnozowanie), obejmującym całość postępowania badawczego, czyli rozpoznanie, program terapii i prognozę
- wąskim, obejmującym samo rozpoznanie nieprawidłowości
Diagnoza logopedyczna obejmuje:
- wywiad z dzieckiem i rodzicami dziecka,
- ocena budowy i sprawności aparatu artykulacyjnego,
- ocena funkcji połykowych,
- ocena funkcji oddechowych,
- badanie mowy pod względem sprawności artykulacyjnych,
- ocena emisji głosu,
- sprawdzenie kompetencji językowej (rozumienie i nadawanie mowy),
- orientacyjne badanie słuchu,
- ocena praksji i gnozji,
- ocena płynności mowy,
- badanie lateralizacji (określenie dominującej strony ciała),
- badanie słuchu fonematycznego,
- ocena pamięci słuchowej werbalnej,
- przekazanie wskazówek do pracy w domu.
Testy używane podczas badania logopedycznego:
- kwestionariusze obrazkowe wg G. Demelowej
- Badanie mowy (różnych jej aspektów)
- Kwestionariusz do ustalania zaburzeń mowy u dzieci – L. Kaczmarek
- Od obrazka do słowa – H. Rodak
- Test obrazkowo-literowy do badania afazji – J. Szumska
- Skala do badania kompetencji komunikacyjnej dzieci – M. Kielar – Turska, M. Ligęza, M.Białecka – Pikul
- Afa – skala – badanie mowy dziecka afatycznego – A. Paluch, E. Drewniak – Wołosz, L. Mikosza
- Sprawdź jak mówię – E. Stecko
- Przesiewowy test logopedyczny Z. Tarkowski
- kwestionariusze badań przesiewowych do wykrywania zaburzeń rozwoju mowy u dzieci 2-, 4- i 6-letnich – D. Emiluta-Rozya, H. Mierzejewska
- kwestionariusz Cooperów do oceny jąkania – M. Chęciek
- kwestionariusz niepłynności mówienia i logofobii – Z.Tarkowski
- test myślenia dziecka – M. Młynarska, T. Smereka
- kwestionariusz do badania umiejętności komunikacyjnych u dzieci głębiej upośledzonych umysłowo – E.M. Minczakiewicz
- zestaw prób do badania procesów poznawczych u pacjentów z uszkodzeniami mózgu – W.Łucki
- skala dyzartrii – S.J.Robertson
Bibliografia:
- E. Czaplewska, S. Milewski, Diagnoza logopedyczna, Gdańsk 2012
- E. Stecko, Zaburzenia mowy dzieci – wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne, Warszawa 2002
- L. Kaczmarek, Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin 1977
- Gunia, V. Lechota, Wprowadzenie do logopedii, Kraków 2011