Zestaw do badania mowy, języka, komunikacji językowej i artykulacji – PODSTAWOWY
Badanie zachowań komunikacyjnych oraz rozumienie i budowanie komunikacji językowej wymaga od logopedy umiejętności tworzenia naturalnych sytuacji oraz reagowania na zachowania dziecka. Mówiąc inaczej najlepiej dokonać diagnozy mowy dziecka w sytuacji jego naturalnej aktywności językowej , kiedy bawiąc się np. z rodzicem lub logopedą dziecko mówi ” samo od siebie”, a logopeda wsłuchując się w jego wypowiedzi ocenia opanowanie mowy i języka na wszystkich jego poziomach ( fonetyczno- fonologicznym – artykulacja i różnicowanie opozycji fonologicznych, semantycznym – słownictwo, morfologicznym – odmiana wyrazów i budowa nowych wyrazów, syntaktycznym – posługiwanie się zdaniem).
Celem diagnozy jest określenie „wieku rozwojowego” dziecka w zakresie wszystkich w/w poziomów języka w odniesieniu do jego wieku metrykalnego ( chronologicznego, biologicznego). Wiek rozwojowy jest bazą do zaprogramowania stymulacji lub ( i) terapii. Mowa i komunikacja językowa nie rozwijają się jednak nigdy „w próżni”, ale zależne są od poziomu rozwoju wszystkich pozostałych funkcji poznawczych dziecka, których poziom rozwoju należy rzetelnie zdiagnozować , określić ” wiek rozwojowy” każdej z tych funkcji oraz zaprogramować stymulację lub ( i) terapię.
Uszczegóławiając diagnozie również podlegają:
– sprawność motoryczna i manualna
– spostrzeganie wzrokowe
– percepcja słuchowa
– zabawa
– zachowania społeczne i emocje
– lateralizacja
– pamięć
– naśladownictwo
Zestaw zawiera:
Pomoce specjalistyczne ( do wykorzystania również w terapii):
1.Sprawdź jak mówię. Karta badania logopedycznego z materiałami pomocniczymi. Wyd. ES
2.Karty badania logopedycznego wyd. Apex
3. Duże plansze tematyczne: kuchnia, pokój, łazienka, ulica, sklep.
4.Zestaw zdjęć przedstawiających czynności np. śpi, je, pije, stoi, jedzie, gotuje, czyta, pisze, idzie itd.
5. Zestaw Przeciwieństwa. Karty ćwiczeń. E. Wianecka, W. Zuziowa zawierający obrazki przedstawiające przedmioty w/g opozycji np.mały: duży, brudny: czysty, zimny: ciepły oraz obrazki z przedmiotami, którym można przypisać następujące cechy: mokry, brzydki, gruby, zielony, czerwony itp.
6. Zestaw Pytam i odpowiadam. Karty ćwiczeń. E. Wianecka
7. Zestaw Przyimki. Karty ćwiczeń. A. Wianecka
8. Kocham mówić. Historyjki obrazkowe z tekstami. J. Cieszyńska.
9. Próby do badania kinestezji artykulacyjnej, zakresu pamięci słuchowej, analizy i syntezy głoskowej stosownie do przedziału wiekowego.
Inne
10. Kubek i łyżeczka.
11. Atrapy owoców lub warzyw.
12. Klocki w pojemniku.
13.Zabawki: lalka, piłka, auto, pies, kot, koń, mysz, krowa.
14. Kukiełki : pan, pani, chłopiec, dziewczynka.
Normy dla poszczególnych etapów rozwojowych w zakresie rozumienia i użycia języka ( mowy biernej i czynnej) oraz artykulacji.
12 miesięcy – umiejętności dziecka : Podawanie zabawki na polecenie poparte gestem, rozumienie prostych wypowiedzi językowych, wypowiadanie samogłosek w sylabach i w celu przekazania znaczeń.
18 miesięcy – umiejętności dziecka : Podawanie zwierzątek nazywanych wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi, reagowanie na własne imię, wypowiadanie kilku wyrazów, powtarzanie słów dwusylabowych.
24 miesiące – umiejętności dziecka : Łączenie 2 wyrazów w wypowiedziach, powtarzanie usłyszanych wyrazów, używanie czasowników, przymiotników, przysłówków, zaimków i przyimków.
30 miesięcy – umiejętności dziecka : Podejmowanie dialogu z kukiełką, liczenie do trzech, odpowiadanie na pytania do ilustracji.
36 miesięcy – umiejętności dziecka : Opowiadanie historyjki obrazkowej, wypowiadanie i wydawanie poleceń, odpowiadanie na pytania „dlaczego?”
4 rok życia
1.W mowie dziecka pojawiają się głoski dziąsłowe sz, ż, cz, dż.
2.Całkowicie zanikają wcześniejsze zmiękczania spółgłosek.
3.Całkowicie ukształtowane jest rozróżnienie artykulacyjne pomiędzy głoskami s,z, c, dz i ś,ź, ć, dź.
4. Z wyjątkiem głoski r wszystkie głoski polskiego systemu fonetyczno- fonologicznego ( na 45 ważnych dla artykulacji) są wypowiadane prawidłowo.
5. Głoska r może być zastępowana jedynie przez prawidłowe L
6.W dalszym ciągu wzbogaca się słownictwo.
7.Intensywnie rozwija się zdolność narracji, która jest silnie związana z pamięcią symultaniczno- sekwencyjną i lewopólkulowymi umiejętności takim jak: tworzenie, powtarzanie i zapamiętywanie sekwencji.
8. Kształtuje się umiejętność nazywania związków przyczynowo- skutkowych i ( lub) relacji czasowych, co stanowi podstawę do łączenia zdarzeń i wyrażania tego językowo.
10.Dobrze opanowane są wyrażenia przyimkowe nazywające relacje przestrzenne.
5 rok życia
1.Doskonalą się wcześniej zdobyte umiejętności.
2. Oprócz zdań nazywających ( etykietujących) poszczególne fragmenty rzeczywistości , następuje porządkowanie zdań w określone spójne sekwencje i łączenie ich w spójne struktury, składające się z 2, 3 lub większej liczby zdań.
3.Kształtuje się wiedza metajęzykowa ( dzieci zaczynają bawić się słowami, potrafią rymować, dostrzegają różnego rodzaju niuanse językowe, zauważają wieloznaczność wyrazów oraz fakt, że istnieją obce języki.
5. Pojawia się głoska r.
6 rok życia
1.Pojawiają się inne środki stylistyczne np. porównania i coraz liczniejsze określenia.
2. Występują już wszystkie części mowy, kategorie gramatyczne i schematy składniowe polszczyzny.
3. Ostatecznie kształtuje się system fonetyczno- fonologiczny (w tym również kinestezja artykulacyjna oraz sylabowo- głoskowa analiza i synteza słuchowa).
Uwaga! Proces rozwoju językowego wraz z końcem 6 roku życia w podstawowym wymiarze dobiega końca.
Jak przeprowadzić badanie stosownie do wieku metrykalnego dziecka:
0- 12 m. życia
Diagnosta bada odruchy noworodka ( ich wygasanie i powstawanie nowych), sprawdza budowę artykulatorów, wrażliwość twarzy noworodka na dotyk, ułożenie szczęk, oddychanie, ułożenie języka w jamie ustnej. – Pomoc Sprawdź jak mówię. Karta badania logopedycznego z materiałami pomocniczymi.
12 m. życia
Diagnosta stawia na stole lalkę, auto, piłkę i klocki. Wyciąga rękę do dziecka i mówi: podaj lalkę, podaj auto, podaj piłkę, podaj klocki. Pyta: gdzie w pokoju jest: lampa, gdzie jest mama, gdzie jest tata, gdzie jest okno itp.
Następnie diagnozujący kołysze lalkę mówiąc onomatopeję: aaaa. Podaje dziecku kołysaną zabawkę i obserwuje jego zachowanie ( czy dziecko naśladuje zademonstrowaną przez diagnozującego czynność?) Diagnozujący demonstruje również karmienie lalki mówiąc : am am , podaje dziecku zabawkę i obserwuje czy dziecko potrafi naśladować karmienie.
18 m. życia
Diagnozujący stawia na stole zwierzątka:np kotka, kaczkę, pieska , konika i mówi : podaj kotka ( onomatopeja: miau), podaj kaczkę ( pi,pi), podaj pieska ( hau, hau), podaj konika ( iha- ha) itd.
Kiedy dziecko bawi się zabawkami diagnozujący głośno wypowiada imię dziecka lub mówi głośno: mama, tata, auto, lala i obserwuje reakcję dziecka tzn. czy reaguje właściwie np. odwróceniem czy podniesieniem głowy, skierowaniem spojrzenia i powtórzeniem usłyszanych słów.
24 m. życia
Diagnozujący na oczach dziecka bawi się lalką i mówi: lala am/ lala je, a następnie pyta : co robi lala? Jeśli badający demonstruje zabawę autem naśladując ( mówiąc) : auto brum, brum/ auto jedzie – pyta : co robi auto?
Podobnie postępuje z misiem mówiąc: miś robi hop hop/ miś idzie lub miś robi mmmmm/ miś mruczy i zadaje pytanie: co robi miś ?lub jak mruczy miś?
Następnie diagnozujący pokazuje dziecku atrapy pokarmów i nazywa je równocześnie podając je dziecku do ręki i czeka na spontaniczną reakcję dziecka.
Diagnozujący pokazuje dziecku zdjęcia z osobami wykonującymi różne czynności np. je, śpi, pije, stoi, jedzie, gotuje, pisze, idzie, czyta. Następnie pyta: Co robi osoba przedstawiona na obrazku ( zdjęciu) ( pan, pani, dziecko)?
Diagnozujący pokazuje dziecku obrazki przedstawiające przedmioty w/g różnych opozycji: mały- duży, brudny- czysty, zimny-ciepły oraz obrazki dobrane w/g określonych cech np. mokry, brzydki, gruby, zielony, czerwony i pyta: jaki?, jaka?, jakie?( czyli pyta o cechy tych przedmiotów).
– Diagnozujący w trakcie badania zwraca szczególną uwagę na użycie przez dziecko takich zaimków jak: tu, tam, oraz przyimków takich jak: na, do, w. Bardzo pomocne jest zanotowanie spontanicznego użycia tych części mowy.
30 m. życia
– Badający podaje dziecku do rączki jedną kukiełkę. Drugą kukiełką porusza inicjując dialog np.: Cześć/ dzień dobry. Jak masz na imię? Co robisz? Itp.
– Badający układa przed dzieckiem trzy klocki i liczy: jeden, dwa, trzy, dotykąjac palcem każdego klocka. Następnie badający układa przed dzieckiem następne trzy klocki i zachęca do policzenia.
– Badający układa przed dzieckiem historyjkę obrazkową np. „Ola kupuje lody,” pokazując palcem każdy obrazek. Następnie pyta dziecko: Co robi Ola?
36 m. życia
– Badający kładzie na stole ( biurku) ilustrację kuchni, pokoju, ulicy, łazienki Pokazuje przedstawione na planszach przedmioty i osoby i pyta: Co to?, Kto to?, co robi?
Produkt dostępny na zamówienie.
Skład i cena zestawu może ulec zmianie stosowanie do dostępności pomocy. Zawsze jednak dobór pomocy będzie uwzględniać ich aspekt i przydatność merytoryczną.
