Jest to dziedziczne zaburzenie neurologiczne objawiające się tikami ruchowymi oraz głosowymi, które ujawnia się około 15 r.ż. Tików nie da się powstrzymać, a ich natężenie zmienia się z dnia na dzień. Wiele osób dotkniętych Zespołem Tourette’a ma częściową kontrolę nad tymi zachowaniami, jednak jej utrata następuje niespodziewanie. Stan danego dziecka często się poprawia po osiągnieciu wieku nastoletniego. Zaburzenie to częściej występuje u chłopców niż u dziewcząt. Wszystkie dzieci z Zespołem Tourette’a mają jakieś tiki, które ciężko kontrolować, a ciągłe próby ich ograniczenia mogą być źródłem stresu i poirytowania, o czym należy pamiętać podczas pracy z dziećmi.
Najczęściej występujące tiki ruchowe:
- mruganie lub obracanie oczami,
- zezowanie,
- marszczenie nosa,
- cmokanie ustami,
- wysuwanie języka z ust,
- wzruszanie ramionami,
- podnoszenie rąk,
- i inne.
Innymi objawami towarzyszącymi Zespołowi Tourette’a mogą być:
- zmienność nastrojów,
- zachowania kompulsywne,
- obsesja,
- echolalia/palalia (powtarzanie zdań/słów lub sylab),
- koprolalia/kopropraksja (wypowiadanie obscenicznych słów/wykonywanie obscenicznych gestów),
- apraksja (niezdolność do wykonywania danej czynności, np. czytania, o podłożu innym niż neurologiczne).
Zaburzenia mogące wystepowac z zespolem turettra:
- ADHD
- fobie
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne
Młody człowiek z zespołem Tourette’a może szybko tracić cierpliwość, zbyt gwałtownie reagować, zachowywać się zbyt impulsywnie oraz odnosić się niechętnie do osób mających nad nim władzę. W szkole może mieć problemy z organizacją pracy, spokojną zabawą i nauką, odzywaniem się w odpowiednim momencie (może przerywać innym lub zajmować ich stanowisko pracy itp.). Może się też wydawać, że nie słucha nauczyciela. Często gubi ważne materiały, książki i inne niezbędne przybory, a także angażuje się w niebezpieczne czynności bez zastanowienia się nad konsekwencjami
Wskazówki do pracy:
- ignorować pojawiające się tiki;
- co jakiś czas zapewniać dziecku chwile przerwy na uporanie się z tikami w spokoju i samotności. To pomoże uniknąć niekontrolowanych ataków podczas lekcji;
- pozwolić dziecku siedzieć blisko drzwi, aby mogło dyskretnie wyjść z sali, gdy będzie to konieczne;
- upewniać się, że dziecku nikt nie dokucza;
- skupiać się na zachowaniach, które chcemy promować – im więcej uwagi poświęca się pozytywnym zachowaniom, tym bardziej prawdopodobne, że uczeń będzie je powtarzał;
- opracować system nagród, które dają uczniowi satysfakcję – nagradzać tylko jedno lub dwa pozytywne zachowania na raz;
Bibliografia:
- Fintan J. O’Regan, Jak pracować z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych, Wydawnictwo K. E. LIBER, Warszawa 2005