Wiedza matek i ojców na temat czynników warunkujących prawidłowy rozwój mowy dziecka.Opanowanie przez dziecko mowy uzależnione jest od wielu czynników wewnętrznych i zewnętrznych takich jak: prawidłowe funkcjonowanie aparatu artykulacyjnego, aparatu fonacyjnego, oddechowego, ośrodkowego układu nerwowego, narządu słuchu i wzroku. Istotny jest również poziom rozwoju fizycznego, umysłowego i emocjonalnego, prawidłowe warunki środowiskowe i wychowawcze.
Wydawać by się mogło, że wśród czynników warunkujących prawidłowy rozwój mowy dziecka, karmienie piersią jest tym najbardziej znanym. Tymczasem tylko 16 matek (64%) i 8 ojców (72%) wie, jak istotne jest ono dla rozwoju językowego. 9 matek (36%) i 7 ojców (28%) nie jest tego do końca pewnych. Dane zawarto w tabeli 5.
Tabela 5. Zestawienie odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące wpływu karmienia naturalnego na prawidłowy rozwój mowy dziecka.
Źródło: Badania własne.
Wątpliwości rodziców budzi także karmienie sztuczne, nie wszyscy potrafią prawidłowo podać pokarm butelką. 3 matki (12%) i 5 ojców (20%) twierdzą, że dziecko podczas tego karmienia powinno leżeć płasko na sztywnym materacyku, kolejne 7 matek (28%) i 5 ojców (20%) uważa, że nie ma znaczenia, w jakiej pozycji dziecko pije z butelki. Właściwy sposób ułożenia dziecka podczas karmienia butelką (dziecko znajduje się w pozycji jak najbardziej spionizowanej) podało tylko 9 matek (36%) i 8 ojców (32%). Wyniki badań odnotowano w tabeli 6.
Tabela 6. Zestawienie odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące prawidłowego ułożenia dziecka podczas karmienia butelką.
http://logopeda.net.pl/media/tabela2.jpg
Źródło: Badania własne.
Również nie wszyscy rodzice zdają sobie sprawę z tego, iż nieprawidłowe jedzenie i oddychanie mogą negatywnie wpływać na narządy artykulacyjne. Przekonanych jest o tym 17 matek (68%) i 14 ojców (56%). 2 matki (8%) i 2 ojców (8%) nie widzą związku między jedzeniem i oddychaniem, a zaburzeniami mowy, a 6 matek (24%) i 9 ojców (36%) nie wie, co o tym sądzić. W tabeli 7. przedstawiono zestawienie liczbowe odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące wpływu nieprawidłowego jedzenia i oddychania na rozwój narządów mowy oraz powstawanie wad wymowy.
Tabela 7. Zestawienie odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące wpływu nieprawidłowego jedzenia i oddychania na rozwój narządów mowy oraz powstawanie wad wymowy.
http://logopeda.net.pl/media/tabela3.jpg
Źródło: Badania własne.
Prawidłowe gryzienie i oddychanie to doskonały trening mięśni budujących aparat mowy, dlatego należy jak najwcześniej, jak tylko to możliwe, podawać dziecku pokarmy o gęściejszej konsystencji. Zdecydowana większość rodziców, bo aż 22 matki (88%) i 17 ojców (68%), wie, kiedy należy zacząć uczyć dzieci jedzenia łyżeczką. Wątpliwości ma jedna matka (4%) i 4 ojców (16%). Pozostali rodzice zachęcają dzieci do jedzenia łyżeczką po wyrznięciu się wszystkich ząbków – jedna matka (4%), po zakończeniu karmienia piersią – jedna matka (4%) i czterech ojców (16%). Wyniki badań odnotowano w prezentowanej tabeli nr 8.
Tabela 8. Zestawienie odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące czasu, w którym należy zacząć karmić dziecko łyżeczką.
http://logopeda.net.pl/media/tabela4.jpg
Źródło: Badania własne.
Większość rodziców nie ma również problemów z określeniem, w jaki sposób dziecko powinno odgryzać kęs pokarmu. 18 matek (72%) i 16 ojców (64%) wie, że powinno to robić przednimi siekaczami. Tylko 2 matki uważają inaczej: jedna (4%) twierdzi, że bocznymi zębami, drugiej (4%) wszystko jedno, jak dziecko odgryza. W tabeli 9. przedstawiono zestawienie liczbowe odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące sposobu odgryzania przez dziecko pokarmów.
Tabela 9. Zestawienie odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące sposobu odgryzania przez dziecko pokarmów.
http://logopeda.net.pl/media/dziecko.jpg
Źródło: Badania własne.
Aż 24 badane matki (96%) i 23 ojców (92%) nie mieli wątpliwości, co do właściwego sposobu oddychania, zgodnie stwierdzili, że dziecko podczas snu i wtedy, gdy nic nie mówi, powinno oddychać przez nos. Prawidłowego toru oddechowego dziecka nie znała jedna matka (4%) i 2 ojców (8%). Szczegółowe zestawienie liczbowe odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące sposobu oddychania dziecka podczas snu i milczenia zawarto w tabeli 10.
Tabela 10. Zestawienie odpowiedzi rodziców na pytanie dotyczące sposobu oddychania dziecka podczas snu i milczenia.
http://logopeda.net.pl/media/tabela6.jpg
Źródło: Badania własne.
Do kolejnych czynników zaburzających płynny rozwój językowy dziecka respondenci zaliczyli: zaburzenia słuchu – 24 matki (96%) i 24 ojców (96%), ssanie przez dziecko smoczka, palca, obgryzanie paznokci, częste trzymanie czegoś w buzi – 22 matki (88%) i 18 ojców (72%), wady zgryzu – 21 matek (84%) i 17 ojców (68%), za krótkie wędzidełko podjęzykowe – 20 matek (80%) i 17 ojców (68%). Szczegółowe zestawienie liczbowe odpowiedzi rodziców dotyczących czynników zaburzających prawidłowy rozwój mowy dziecka przedstawiono w tabeli 11.
Tabela 11. Czynniki zaburzające prawidłowy rozwój mowy dziecka.
Źródło: Badania własne.