Blog

Dziecko z opóźnionym rozwojem mowy …

DZIECKO Z OPÓŹNIONYM ROZWOJEM MOWY, OPÓŹNIENIEM UMYSŁOWYM W STOPNIU UMIARKOWANYM, Z CECHAMI AUTYSTYCZNYMI – STUDIUM PRZYPADKU
CZĘŚĆ IV

ANALIZA DOKUMENTÓW

Badania specjalistyczne

  • Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
    W roku 2001, 21 sierpnia w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej
    przebadano dziewczynkę i z uwagi na opóźnienie rozwoju umysłowego i rozwoju mowy wydano orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.Stwierdzono u dziecka opóźnienie rozwoju umysłowego, który jest na poziomie 2 roku życia, co wskazywało by na umiarkowany stopień niedorozwoju. Zaobserwowano bardzo silną nadpobudliwość psychoruchową i znacznie opóźniony rozwój mowy. Dziewczynka wymawiała wyrazy: tata, mama, Ada, daj, pi. Choć rozumie proste polecenia słowne nie chce ich wykonywać.
    Miały miejsce trudności z wykonywaniem poleceń w trakcie wykonywania badania. Stwierdzono zaburzenia w zachowaniu i przystosowaniu społecznym.
    Ponadto zaobserwowano, że dziecko wkłada koło, kwadrat i trójkąt do drewnianej wkładki z otworami. Nie buduje nic z klocków, nie chce stawiać wieży wg wzoru. Nie wskazuje części ciała. Zachowanie dziecka znacznie odbiega od normy, nie reaguje na zakazy i nakazy. Dziewczynka jest nadmiernie pobudzona i impulsywna. W pokoju badań wyciągała wszystkie zabawki i przedmioty, którymi interesowała się jednak krótko. U dziecka stwierdzono zmienność zainteresowań i duże trudności w koncentracji uwagi.Zalecono, by dziecko uczęszczało do przedszkola specjalnego. Zostało poddane terapii logopedycznej usprawniającej mowę oraz leczeniu nadpobudliwości psychoruchowej pod kierunkiem lekarza neurologa.
  • Karta informacyjna leczenia szpitalnego
    W lipcu 2002 r. w Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki – Klinice Neurologii dziewczynka została poddana badaniom specjalistycznym. Przebywała od 20 do 30 lipca na oddziale neurologicznym, gdzie zostały przeprowadzone następujące badania: morfologia krwi, elektrolity, badania biochemiczne, badanie moczu, analiza aminokwasów w surowicy, toksoplazmoza, cytomegalia, USG jamy brzusznej, badanie EEG, badanie TK głowy oraz przeprowadzono konsultację psychologiczną.
    Na podstawie powyższych badań stwierdzono, że ze strony OUN nie stwierdzono objawów ogniskowych, a zapis EEG wykazał miernego stopnia uogólnione zmiany o charakterze napadowym.
    Na podstawie konsultacji psychologicznej stwierdzono opóźnienie rozwoju umysłowego z cechami autyzmu. Dziewczynka nie nawiązywała kontaktu werbalnego i wzrokowego. W sytuacjach emocjonujących wykonywała ruchy „trzepania rączkami” , obserwowano także czynności nawykowe, piski płacz.
    Według wywiadu z matką dziewczynka od pół roku sypia dość dobrze, wcześniej płakała w nocy. Dziecko samodzielnie wchodzi i schodzi po schodach. Nie spełnia kierowanych do niego poleceń. Nie buduje wieży, wkłada 3 kształty do odpowiednich otworów deski – wkładanki.
    Bazgrze samorzutnie (całą kartkę wypełnia zakręcającymi pętlami). Nie rysuje kreski pionowej i poziomej z zachowaniem kierunku. Nie nazywa i nie wskazuje nazywanych przez badającą osobę obrazków. Nie pokazuje części ciała. Mówi kilka pojedynczych słów, nie mówi o sobie po imieniu, nie używa zaimka „ja”.
    Potrafi się rozebrać i ubrać. Picie i jedzenie bierze sama, samodzielnie kontroluje czynności fizjologiczne. Podczas zabawy naśladuje czynności związane z zabawą autem, nie ogląda jednak bajek.

Na podstawie powyższego oceniono:

  • poziom lokomocji i postawy – w granicach normy dla wieku;
  • rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej – na poziomie 22 miesięcy życia;
  • rozwój mowy – w granicach 16 miesięcy;
  • reakcje społeczne – na poziomie 27 miesiąca życia;

Globalny wiek rozwoju psychoruchowego dziecka wynosi ok. 23 m. ż, co sugeruje opóźnienie w stopniu umiarkowanym (IR=39).
Zalecono stymulację rozwoju psychoruchowego (mowy, koordynacji wzrokowo-ruchowej, sprawności grafomotorycznej), a także konsultację psychiatryczną ze względu na cechy autystyczne. Zalecono także dalszą opiekę w poradni Psychiatrycznej i Ośrodku dla Dzieci Autystycznych.

  • Zaświadczenie z Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej
    Dziewczynka od 16 IX 2002 r. uczęszcza do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej na ćwiczenia usprawniające rozwój psychoruchowy. Matka otrzymała od psychologa zaświadczenie o uczęszczaniu dziecka na zajęcia, w którym zawarty jest przebieg kilku spotkań.
    Psycholog pisze, iż na powitanie podała prawą rękę, co było odpowiedzią na powitanie słowne ze strony psychologa. Wchodząc do gabinetu dziecko najczęściej kieruje się do segmentu z zabawkami, a wita z prowadzącą zajęcia dopiero, gdy ta podejdzie do niej i powie „Dzień dobry”. Dziecko nawiązuje z psychologiem kontakt wzrokowy, a niekiedy bardzo uważnie przygląda się jej twarzy.
    Podczas pierwszego spotkania dziewczynka nie wykonywała prostych poleceń i nie koncentrowała uwagi na pokazywanych przez psychologa przedmiotach (np. telefon, czajnik, szafa, telewizor) w pewnym momencie podeszła do prowadzącej zajęcia wyciągnęła rączki, aby ta wzięła ją na ręce.Dziecko naśladuje budowanie wieży z klocków, nie naśladuje jednak budowania wzoru mostu, bramy czy schodów. Rozumie proste polecenia, rozróżnia rozmiary i kształty, wkłada kształty w odpowiednie wgłębienia różnej wielkości, np. kwadraty i koła. Dziewczynka nie naśladuje czynności: „podnosimy ręce do góry”, „ptak fruwa”, ręce w bok, otwieranie i zamykanie dłoni, przypinanie klamerek. Natomiast łapie i rzuca piłkę. Podejmuje wciskanie klocków, buduje wysoką wieżę, wkłada drewniane kołeczki w otwory, składa całość z dwóch części. Nie dobiera jednakowych obrazków. Od pierwszych spotkań dziecko chętnie podejmowało „rysowanie” kredkami, mazakami a nawet farbami. Rysunek ma formę bazgrot. Dziewczynka rysuje zamaszystymi ruchami kształty koliste, eliptyczne, sporadycznie pojawiają się pojedyncze kreski. Nie naśladuje, nie odwzorowuje na polecenie koła, linii (kreski). Rysując używa różnych kolorów. Nie lepi z plasteliny, ale lubi oglądać jak robi to prowadząca zajęcia.Dziewczynka delikatnie odciągnięta od samoistnej zabawy daje się dorosłemu przytulić i podnieść. Prowadzącej zajęcia udało się wziąć dziecko na kolana, objąć i kołysać w takt śpiewanej kołysanki. Pozwala ciągnąć się po podłodze za nogi lub ręce. Lubi być huśtana, pozwala turlać się po materacu, ale nie czyni tego samodzielnie.
    Dziecko nie jest agresywne, nie wykazuje nadpobudliwości psychoruchowej. Dominuje u niego uwaga mimowolna.
    Z rozpoznania logopedycznego wiadomo, iż u dziewczynki występuje opóźniony rozwój mowy biernej i czynnej w płaszczyźnie artykulacyjnej, spontanicznie i sporadycznie wypowiada pojedyncze sylaby. Brak form dźwiękonaśladowczych. Występuje obniżona sprawność aparatu artykulacyjnego.

 

DIAGNOZA

Aktualny rozwój umysłowy dziewczynki kształtuje się na poziomie 2 roku życia. Rozumie ona proste polecenia słowne, nie chce ich jednak wykonywać. Dziecko ma zaburzoną kinestezję słuchową, słabą pamięć słuchową, zaburzone jest różnicowanie głosek oraz analiza i synteza słuchowa głosek, sprawność aparatu artykulacyjnego jest obniżona, zasób słownictwa biernego i czynnego jest ubogi.
Możliwości artykulacyjne dziecka są ograniczone ze względu na upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym.
W oparciu o wywiad, obserwację, orientacyjne badanie mowy i badania specjalistyczne stwierdziłam u dziewczynki niesamoistny opóźniony rozwój mowy oraz opóźnienie umysłowe.

PROGRAM INDYWIDUALNY Z ZAKRESU TERAPII LOGOPEDYCZNEJ

Na podstawie zebranych informacji ustaliłam, że u dziewczynki należy:

  • uwrażliwiać słuch
  • stosować ćwiczenia oddechowe
  • doskonalić sprawność aparatu artykulacyjnego
  • bogacić słownictwo czynne i bierne
  • doskonalić rozumienie poleceń
  • stosować ćwiczenia do wydłużania koncentracji uwagi
  • organizowanie sytuacji pobudzających myślenie i mowę, dostarczanie odpowiednich bodźców do rozwoju mowy i słownictwa
  • realizować wszystkie ćwiczenia we współpracy z rodzicami.

Podczas zajęć bardzo ważne jest stworzenie życzliwej atmosfery towarzyszącej rozwojowi mowy. Należy zachęcać dziecko do mówienia i stawiania pytań poprzez udzielanie odpowiedzi, słuchanie go z uwagą oraz podtrzymywanie jego wypowiedzi.

Najważniejszymi zasadami stymulowania rozwoju mowy są:

  • pracę z dzieckiem należy rozpoczynać od tego, co jest dla dziecka najłatwiejsze, co sprawia mu najmniej trudności, by dziecko mogło przeżyć sukces
  • terapię należy rozpoczynać od kształtowania zdolności rozumienia mowy
  • rozwijanie i wzbogacanie słownictwa dziecka należy rozpocząć od nazywania przedmiotów konkretnych i przedstawionych na obrazkach, nazywania czynności demonstrowanych przez dorosłego
  • form gramatycznych należy uczyć dziecko przez dialog
  • wszystkie ćwiczenia wykonuje się w trakcie zabawy i w sytuacjach życia codziennego – mają one sprawić dziecku przyjemność.

Dla dziecka należy opracować indywidualny program terapii.

ZAKOŃCZENIE

Celem mojej pracy było przedstawienie funkcjonowania dziecka z opóźnionym rozwojem mowy, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i cechami autystycznymi. Im głębszy jest stopień upośledzenia umysłowego dziecka, tym poważniejszy jest również stopień ORM. Dzieci te mogą wykazywać nawet kilkuletnie opóźnienie rozwoju mowy. Przy opracowaniu programu terapii konieczne jest ustalenie realnych możliwości dziecka upośledzonego umysłowo, np. jego zdolności koncentracji uwagi, poziomu myślenia; trzeba się zatem kierować wiekiem umysłowym, a nie metrykalnym dziecka. Należy rozpocząć od wykształcenia umiejętności rozumienia, a później umiejętności mówienia. Dziecko przechodzi stopniowo od poznania samego siebie i najbliższego otoczenia do poznawania doświadczeń poza nim.

Należy pamiętać, aby stosować ogólnorozwijające ćwiczenia logopedyczne, ćwiczenia ruchowe, ukierunkowaną zabawę i dużo elementów muzyki. O sprawności komunikowania się osób niedorozwiniętych umysłowo nie decyduje tylko stopień upośledzenia, ale wiele czynników pozaintelektualnych, takich jak: motywacja, lęk komunikacyjny, nastawienie otoczenia, wychowanie językowe, osobowość itd. Dlatego bardzo ważna jest szeroka współpraca rodziców ze specjalistami: logopedą, psychologiem, neurologiem, nauczycielami w przedszkolu specjalnym.

Shopping Cart