Diagnozę zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, określanego mianem ADHD stawia się na podstawie kryteriów amerykańskiej klasyfikacji DSM-IV lub Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10.
Według kryteriów amerykańskich, w celu rozpoznawania zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD), niezbędne jest stwierdzenie symptomów dzielonych na dwie kategorie: zaburzenia koncentracji uwagi oraz nadpobudliwość psychoruchowa.
W zależności od występowania jednego lub obu symptomów definiuje się następujące podtypy ADHD:
- podtyp z przewaga zaburzeń koncentracji uwagi,
- podtyp z przewagą nadruchliwości i impulsywności,
- podtyp mieszany.
Kryteria diagnostyczne zespołu zaburzeń uwagi i nadruchliwości u dzieci według DSM-IV-R.
- Trwające co najmniej 6 miesięcy zaburzenia, w których występują objawy:
W zakresie zaburzenia koncentracji uwagi:
- dziecko ma trudności w zwracaniu uwagi na szczegóły lub popełnia beztroskie błędy w wykonywanych czynnościach,
- ma trudności w utrzymywaniu trwałej uwago na zadaniach podczas zabawy,
- sprawia wrażenie, iż nie słyszy, co zostało do niego powiedziane,
- ma trudności ze zrozumieniem następujących po sobie instrukcji, jak również z dokończeniem z rozpoczętych czynności,
- ma trudności w organizowaniu własnego działania,
- często unika dłuższego wysiłku umysłowego,
- często gubi przedmioty niezbędne do wykonywania aktywności (np, przybory szkolne),
- łatwo rozprasza się pod wpływem bodźców zewnętrznych,
- często \’\’zapomina się\’\’ podczas codziennych zajęć.
- Trwające przynajmniej 6 miesięcy zaburzenia nadruchliwości (nadaktywności) i impulsywności, w czasie których występuje co najmniej sześć lub więcej z wymienionych poniżej objawów:
W zakresie nadpobudliwości psychoruchowej – obszar nadruchliwości:
- dziecko często nerwowo porusza rękoma lub stopami lub nie jest w stanie \’\’usiedzieć\’\’ na krześle,
- ma trudności z pozostaniem na swoim miejscu, kiedy wymaga tego sytuacja,
- łatwo rozprasza się pod wpływem bodźców zewnętrznych,
- cechuje go nadmierna gadatliwość.
W zakresie nadpobudliwości psychoruchowej – obszar impulsywności:
- dziecko odpowiada na pytanie, zanim je usłyszy do końca,
- często przerywa innym lub wtrąca się do gry, rozmowy,
- ma trudności w oczekiwaniu na swoją kolejkę w grach, zabawach grupowych.
W procesie diagnostycznym ważne jest wystąpienie powyższych objawów przed 7 rokiem życia dziecka. ponadto bada się czy objawy nie są przejawem innego zaburzenia.
W diagnozie dziecka bierze się pod uwagę takie kryteria:
- informacje zebrane od rodziców na temat rozwoju dziecka,
- informacje uzyskane od nauczyciela przedszkola, szkoły,
- badanie pediatryczne (np. dokładne badanie w kierunku nadczynności tarczycy, silna alergia,
- badanie neurologiczne,
- obserwacja zachowania dziecka,
- rozmowa dziecka,
- ocena nadpobudliwości za pomocą skali i kwestionariuszy diagnostycznych,
- obiektywna lub subiektywna ocena aktywności ruchowej dziecka,
- badanie psychologiczne, ocena ilorazu inteligencji.
Bibliografia:
- M. Klaczak, P. Majewicz (red.): Diagnoza i rewalidacja indywidualna dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Kraków 2006, Wyd. Naukowe AP