System pomocy i opieki dzieciom z trudnościami w nauce obejmuje profilaktykę, terapię i diagnozę. Terminy te wywodzą się z medycyny, ale zostały przełożone na grunt szkolny. Terapia pedagogiczna to oddziaływanie za pomocą środków pedagogicznych (wychowawczych i dydaktycznych) na przyczyny i przejawy trudności dzieci w uczeniu się, mające na celu wyeliminowanie niepowodzeń szkolnych oraz ich ujemnych konsekwencji. Najważniejszymi celami takiej terapii są:
- przywrócenie prawidłowych postaw uczniów wobec nauki, zachęcanie ich do uczenia się, pokazanie metod dzięki którym szybciej zapamiętają materiał, łatwiej go zrozumieją,
- usuwanie bezpośrednich przyczyn niepowodzeń szkolnych, zdiagnozowanie i wyeliminowanie czynnika powodującego niepowodzenia,
- wyrównywanie braków w umiejętnościach i wiadomościach dziecka, na tyle na ile jest to oczywiście możliwe.
Podczas przeglądania literatury związanego z tym etapem napotkać można kilka pojęć, które warto sobie przybliżyć. Co istotne zazwyczaj stosowane są one zamiennie, chociaż nie wszystkie są wystarczająco precyzyjne i jednoznaczne. Poznajmy te pojęcia:
- ćwiczenia korekcyjno-kompensacyjne. I tutaj właściwie drugi z tych terminów jest najbardziej adekwatny do specyfiki oddziaływań. Kompensacja rozumiana jest tutaj jako wyrównywanie braków poprzez kompensacje, czyli przez przejmowanie funkcji narządów zniszczonych lub uszkodzonych przez inne – sprawniejsze.
- reedukacja. Skierowana jest bardziej na działalność wychowawczą i nauczanie osób, które z jakichś powodów utraciła pewne posiadane wiadomości oraz umiejętności i stała się nie przystosowana do środowiska.
Podajmy teraz zasady terapii pedagogicznej:
- zasada systematyczności (powinna być stosowana w pracy domowej z uczniem),
- zasada indywidualizacji środków i metod oddziaływania korekcyjnego (dostosowanie środków, metod i programów do indywidualnych możliwości konkretnego dziecka),
- zasada ciągłości oddziaływań,
- zasada stopniowania trudności w nauce czytania i pisania ( przechodzenie od zadań elementarnych, prostych, do ćwiczeń o większym stopniu złożoności),
- zasada kompensacji zaburzeń (łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych z ćwiczeniami funkcji nie zaburzonych, w celu tworzenia właściwych mechanizmów kompensacyjnych),
- zasada korekcji zaburzeń (ćwiczenie przede wszystkim najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych umiejętności).
Bibliografia:
- Sawa B. „Jeśli dziecko źle czyta i pisze”